In de praktijk blijkt dat erfgenamen steeds vaker in de financiële problemen komen doordat ze een erfenis krijgen met meer schulden dan bezittingen. Tegen de tijd dat de erfgenaam actie wil ondernemen, blijkt dat het niet meer mogelijk is om te verwerpen of beneficiair aanvaarden. Hij is dan met zijn privé vermogen aansprakelijk.
Op 7 juni 2016 heeft de Eerste Kamer een wetsvoorstel aangenomen waardoor de erfgenamen beter beschermd zijn tegen deze schulden van de erflater. Deze regeling gaat 1 september aanstaande in. Hoe zit het nu en hoe ziet de nieuwe regeling eruit?
Als je een erfenis krijgt, kun je deze zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. Bij aanvaarden wordt je (mede)eigenaar van alle bezittingen, maar ook van alle schulden van de erflater. Beneficiair aanvaarden wil zeggen dat je de erfenis alleen accepteert als de bezittingen groter zijn dan de schulden. Verwerp je de erfenis, dan ben je geen erfgenaam meer en deel je niet mee in de bezittingen en schulden.
De keuze om de erfenis (beneficiair) te aanvaarden of verwerpen is eenmalig. Je kunt er niet meer op terugkomen. Als je een nalatenschap beneficiair wilt aanvaarden of wilt verwerpen, moet je een verklaring afleggen bij de rechtbank. Meestal verzorgt de notaris deze verklaring. Om een nalatenschap zuiver te aanvaarden, hoef je geen verklaring af te leggen.
Je kunt in sommige gevallen onbedoeld geconfronteerd worden met zuivere aanvaarding. Als je je gedraagt alsof je de nalatenschap aanvaardt hebt, gaat de wet er vanuit dat je daarmee ook gekozen hebt voor zuivere aanvaarding. Dan kun je dus niet meer beneficiair aanvaarden of verwerpen. Elke kleine handeling – zoals bijvoorbeeld het mee naar huis nemen van een fotolijstje of het betalen van een openstaande rekening van erflater – wordt al gezien als gedrag alsof je de nalatenschap aanvaard hebt.
In de wet is een verduidelijking gekomen ten aanzien van het onbewust zuiver aanvaarden. Vanaf 1 september is pas sprake van zuivere aanvaarding als een erfgenaam goederen uit de erfenis verkoopt of op andere manier er voor zorgt dat een eventuele schuldeiser niet meer kan verhalen.
Het kan voorkomen dat de erfgenaam pas na het zuiver aanvaarden van de erfenis wordt geconfronteerd met een onverwachte schuld. Nu is het nog zo dat die de erfgenaam die schuld moet voldoen. Na 1 september kan de erfgenaam dan naar de kantonrechter om bescherming van zijn privé vermogen te verzoeken.
Met deze wet worden de problemen helaas slechts ten dele weggenomen. Immers, de meeste schulden zullen geen onverwachte schuld zijn. Een erfgenaam die de erfenis aanvaardt met een woning waarop een hogere hypotheekschuld rust dan de waarde van de woning, zal uit zijn privévermogen de hypotheek moeten aflossen. Beneficiair aanvaarden blijft daarom vaak nodig.
Daarnaast is de nieuwe wet niet eenduidig. De omschrijving van de gedragingen die leiden tot onbewuste zuivere aanvaarding zijn nog te algemeen geformuleerd. Is bijvoorbeeld het weggeven van kleding aan het Leger des Heils een handeling van zuivere aanvaarding? En het brengen naar de kringloop van ogenschijnlijk waardeloze inboedel?
We hadden liever gezien dat beneficiair aanvaarden de norm zou worden. Dan maakt het niet uit welke handelingen de erfgenamen doen. Ze zijn niet aansprakelijk voor bekende en/of onbekende schulden uit de nalatenschap.
Wilt u hier meer informatie over hebben, kunt u contact opnemen met een van onze fiscalisten.